Pakiet mobilności – 10 nieporozumień – pytania i odpowiedzi (stan na maj 2024)

Wypłaty, ZUS, diety wirtualne, umowa na 7824 zł – pytania i odpowiedzi na to wszystko i jeszcze więcej znajdziesz w tym artykule.

1. Sporadyczny wyjazd za granicę – jaki ZUS?
2. Czy stawka na umowie musi wynosić 7824 zł brutto?
3. Diety wirtualne – czy trzeba wypłacać?
4. Diety polskie – czy przysługują na każdej trasie w PL?
5. Przewóz bilateralny, a ulgi ZUS i PIT?
6. Ulga ZUS i PIT w umowie-zleceniu?
7. Czy dodatek UE można wypłacać bez wyjazdu poza PL?
8. Czy Pakiet Mobilności spowodował wzrost zarobków?
9. Zagraniczne podróże służbowe – są czy nie?
10. Transport poza UE – czy można obniżyć ZUS?
11. Dodatkowe zagadnienia

W formie jakiej teraz jest, wszedł w życie już wiele miesięcy temu, w lutym 2022 roku, ale gdy pojawiają się zapowiadane kontrole ZUS w zakresie diet wirtualnych – warto zweryfikować o co dokładnie chodzi. Obniżanie ZUS, metody obliczania diet wirtualnych – budzą wątpliwości księgowych, kierowców, rodzą się pytania do WŁAŚCICIELA FIRMY TRANSPORTOWEJ, a podobno wszystkiemu jest winien Pakiet Mobilności. Jak jest w praktyce?

1.Kierowca krajowy raz w miesiącu jest w transporcie międzynarodowym – czy muszę płacić ZUS od 7824zł?

W przypadku kierowców krajowych i międzynarodowych kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w wysokości 7824 zł nie musi wyznaczać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wysokość składki ZUS może być wyższa lub niższa niż kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Załóżmy, że nasz kierowca realizuje zadania służbowe wyłącznie na terenie Polski, ale regularnie, raz w miesiącu wyjeżdża do Niemiec. Za czas, gdy realizuje transport krajowy przysługują mu należności z tytułu podróży służbowej krajowej, natomiast za czas, gdy realizuje transport międzynarodowy powinniśmy obliczyć wysokość diety za czas przebywania poza granicami naszego kraju. Dieta ta może wpłynąć na wysokość składek ZUS i wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Dla naszego kierowcy zarabiającego 4500zł netto miesięcznie, jako podstawę wymiaru składek potraktujemy kwotę około 6150zł, ponieważ tyle orientacyjnie wyniesie jego wynagrodzenie brutto. Natomiast kierowca zarabiający 7000zł netto podstawę wymiaru składek będzie miał wyższą niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie.

Tak więc to kwoty wynagrodzenia kierowców definiują nam wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

2. Czy na umowie mojego kierowcy wynagrodzenie powinno wynosić minimum 7824zł?

W przypadku kierowców krajowych i międzynarodowych kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w wysokości 7824 zł nie musi wyznaczać podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Wysokość składki ZUS może być wyższa lub niższa niż kwota prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia. Załóżmy, że nasz kierowca realizuje zadania służbowe wyłącznie na terenie Polski, ale regularnie, raz w miesiącu wyjeżdża do Niemiec. Za czas, gdy realizuje transport krajowy przysługują mu należności z tytułu podróży służbowej krajowej, natomiast za czas, gdy realizuje transport międzynarodowy powinniśmy obliczyć wysokość diety za czas przebywania poza granicami naszego kraju. Dieta ta może wpłynąć na wysokość składek ZUS i wysokość zaliczki na podatek dochodowy. Dla naszego kierowcy zarabiającego 4500zł netto miesięcznie, jako podstawę wymiaru składek potraktujemy kwotę około 6150zł, ponieważ tyle orientacyjnie wyniesie jego wynagrodzenie brutto. Natomiast kierowca zarabiający 7000zł netto podstawę wymiaru składek będzie miał wyższą niż prognozowane przeciętne wynagrodzenie.

Tak więc to kwoty wynagrodzenia kierowców definiują nam wysokości podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

2. Czy na umowie mojego kierowcy wynagrodzenie powinno wynosić minimum 7824zł?

Wysokość wynagrodzenia brutto kierowcy, tak jak i pozostałych pracowników, jest regulowana przez rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej.

Ani pakiet mobilności, ani inne przepisy, nie narzucają polskim pracodawcom obowiązku wyrównywania wynagrodzeń kierowców do poziomu prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia, czyli aktualnie 7824zł. Co za tym idzie, nie musimy w umowach o pracę ustalać wynagrodzeń kierowców w tej wysokości. Powinniśmy natomiast skonstruować zapisy umów tak, aby spełniały wymogi minimalnego wynagrodzenia, a zarazem optymalnie odpowiadały specyfice pracy naszej firmy.

3. Diety wirtualne – czy należy je wypłacać?

Jedną z najważniejszych zmian, jakie wprowadził pakiet mobilności, jest likwidacja międzynarodowej podróży służbowej. Zgodnie z art. 21b ustawy o czasie pracy kierowców „Kierowca wykonujący zadania służbowe w ramach międzynarodowych przewozów drogowych nie jest w podróży służbowej w rozumieniu art. 77.5 § 1 Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeks pracy”.

W praktyce w miejsce diet, które były zwrotem kosztów i które były wypłacane kierowcom, pojawiły się diety wirtualne. Służą one nam do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne oraz ustalenia podstawy opodatkowania. Dieta wirtualna to narzędzie, które posłuży do prawidłowego rozliczania czasu pracy kierowców. Nie należy jednak traktować jej jako jeden ze składników wynagrodzenia i ujmować w taki sposób na liście płac.

4. Diety krajowe – czy należą się zawsze, gdy kierowca jeździ po Polsce?

Diety krajowe, czyli diety związane z podróżą służbową po kraju, są wypłacane w przypadku , gdy podróż jest dłuższa niż 8 godzin. Kodeks pracy oraz Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej regulują kwestię wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących z tytułu podróży służbowej krajowej.

Jednak zmiany przepisów wprowadzone 2 lutego 2022 r. uniemożliwiają wypłatę zwrotu kosztów w przypadku podróży zagranicznej. Tak więc, kierowcy wiozącemu towar z Gdańska do Pragi nie należy się krajowa dieta, ponieważ wykonuje przewóz drogowy międzynarodowy. Gdyby ten sam kierowca wiózł ten sam towar, ale z Gdańska do Zakopanego, to zwrot kosztów by mu przysługiwał. Istotnym jest zatem nie tylko obliczenie czasu trwania podróży służbowej, ale określenie, czy przy danym typie transportu w ogóle dieta przysługuje.

5. Transport bilateralny, w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, a ulgi ZUS i PIT

Transport bilateralny to rodzaj transportu międzynarodowego, który odbywa się pomiędzy dwoma krajami. Polega na przewozie ładunków z jednego kraju do drugiego i z powrotem. W przypadku takiego typu transportu Pakiet mobilności nie nakłada obowiązku wypłaty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w państwach, które są stronami transportu.

Inaczej ma się sprawa, gdy realizujemy przewozy kabotażowe, czy cross-trade potoczne zwanymi przerzutami. W związku z tym pojawiają się wątpliwości, czy diety wirtualne obliczone za czas realizacji przewozów bilateralnych mogą posłużyć firmie transportowej do obniżenia podstawy wymiaru składek i opodatkowania. Odpowiadamy: TAK, możemy wykorzystać diety wirtualne na te cele, ponieważ rodzaj realizowanego transportu nie ma na to wpływu.

6. Ulgi ZUS i PIT, a umowa zlecenie

Wspomnieliśmy powyżej, że dla kierowców zatrudnionych na podstawie umowy o pracę możemy skorzystać z obniżenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia oraz podstawy do obliczenia zaliczki na podatek dochodowy.

Co w przypadku, gdy kierowca współpracuje z nami na podstawie umowy zlecenie?

Obliczając wynagrodzenie takiemu kierowcy możemy sprawić, aby podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne obniżyła się nam do kwoty przeciętnego wynagrodzenia, ale podstawa obliczenia podatku dochodowego nie ulegnie zmianie. Kierowców międzynarodowych, pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Izby Skarbowej, nie dotyczy umniejszenie podstawy opodatkowania o 30% diet.

7. Wyrównanie płacy minimalnej za pracę na terenie unii europejskiej zawarty w umowie – czy przysługuje w miesiącu, w którym kierowca nie wyjeżdżał z Polski?

Zapisy umów o pracę kierowców zatrudnionych w transporcie międzynarodowym znacznie różnią się od zapisów umów np. pracowników biurowych.

Pośród tych różnic uwagę zwrócić można na dodatkowe składniki wynagrodzeń kierowcy np. wynagrodzenie za dyżur, wyrównanie płacy minimalnej UE/dodatek na delegowanie. Dwa ostatnie wymienione składniki, choć różnią się od siebie nazwami, to pełnią taką samą funkcję, czyli służą jako dodatek wyrównujący różnice pomiędzy wynagrodzeniem krajowym za zagranicznymi.

Wątpliwości budzi obowiązek wypłaty tych składników w miesiącach, gdy kierowca nie wyjeżdża z Polski lub też nie realizuje transportu podlegającego pod obowiązek wypłaty zagranicznych stawek minimalnych. Należy jednoznacznie stwierdzić, że jeżeli taki składnik pojawił się w zapisach umowy to jego wypłata nie może być uzależniona od miejsca wykonywania pracy przez kierowcę lub typu transportu jaki wykonuje.

8. Czy Pakiet Mobilności spowodował, że kierowca zarabia więcej?

Pakiet mobilności to zbiór regulacji wprowadzonych przez Unię Europejską. Głównym jego celem jest standaryzacja warunków pracy i płacy kierowców międzynarodowych oraz zwiększenie bezpieczeństwa na drogach.

Kolejne zmiany przepisów w ramach Pakietu Mobilności, które weszły w życie 02.02.2023r. niejako gwarantują kierowcom, którzy wykonują określony typ transportu warunki zatrudnienia określone na zasadach Państwa Członkowskiego, w którym tę pracę wykonuje.

Dodatkowo zapisy tej dyrektywy określiły, że dodatki z tytułu podróży służbowych (diety, ryczałty noclegowe, inne koszty) nie mogą być uznawane jako część przysługującego kierowcom wynagrodzenia. Powyższe zmiany mogą sugerować, że zarobki kierowców międzynarodowych od lutego 2022 r. uległy podwyższeniu. Rzeczywistość jednak pokazała, że nie nastąpił gwałtowny skok wynagrodzeń kierowców, natomiast nastąpiła zasadnicza zmiana z jakiego tytułu te pieniądze otrzymują, ale na to bezpośredni wpływ miał nie Pakiet Mobilności, a zmiana treści Ustawy o Czasie Pracy Kierowców.

Pojawił się w tej ustawie artykuł 21b, który wyłączył kierowców wykonujących transport międzynarodowy spośród pracowników przebywających w podróży służbowej, a co za tym idzie wywrócił dotychczasowy sposób rozliczania pomiędzy firmą transportową, a kierowcą.

Przed lutym 2022 r. większość otrzymywanych w ramach wypłaty przez kierowców kwot stanowił zwrot kosztów z tytułu podróży służbowych, a tylko część stanowiło wynagrodzenie. Sama wysokość tego wynagrodzenia najczęściej wynika z wewnętrznych, nieformalnych ustaleń pomiędzy firmą, a kierowcą np. dniówki. Odpowiadając więc na zadane w nagłówku pytanie możemy śmiało stwierdzić, że Pakiet Mobilności nie spowodował, że kierowca zarabia więcej, natomiast zmiany polskich przepisów spowodowały, że otrzymuje te same pieniądze, ale już wyłącznie z tytułu wynagrodzenia, a nie częściowego zwrotu kosztów.

ZOBACZ NASZE NAGRANIE O WYNAGRODZENIACH W PAKIECIE MOBILNOŚCI

9. Czy Pakiet Mobilności zlikwidował zagraniczne podróże służbowe?

Dodatkowe regulacje dotyczące zagranicznych podróży służbowych zostały wprowadzone w Ustawie o Czasie Pracy Kierowców od lutego 2022 r. Artykuł 21b tejże ustawy, wyłączył kierowców wykonujących transport międzynarodowy spośród pracowników przebywających w podróży służbowej.

Tak więc to nie Pakiet Mobilności zlikwidował możliwość wypłaty zwrotu kosztów z tytułu zagranicznych podróży służbowych. Jednocześnie warto zauważyć, że zgodnie z przepisami Pakietu Mobilności, również od lutego, dodatki z tytułu podróży służbowych (diety, ryczałty noclegowe, inne koszty) nie mogą być uznawane jako część przysługującego kierowcom wynagrodzenia.

10. Czy w przypadku transportu poza UE mogę skorzystać z ulg PIT i ZUS?

W zakresie ustalania podstawy wymiaru podatku dochodowego od osób fizycznych oraz składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, do kierowcy wykonującego transport międzynarodowy stosuje się przepisy dotyczące osób zatrudnionych w kraju i przebywających czasowo za granicą oraz wydane na ich podstawie rozporządzenia.

Oznacza to, że w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych, do podstawy wymiaru tego podatku stosuje się przepisy o zwolnieniu przedmiotowym od podatku dochodowego, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 20 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, natomiast w przypadku składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, do ustalenia podstawy wymiaru tych składek stosuje się przepisy wydane na podstawie art. 21 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Wyżej przytoczone przepisy nie ograniczają ich stosowania w zależności od tego w jakim kraju przebywa kierowca. Stosuje się je więc zarówno do kierowców pracujących w krajach UE jak i tych poza jej granicami.

Mamy 10 nieporozumień wymienionych, ale nie sposób pominąć poniższego, często słyszanego wśród kierowców.

Czy kierowcy wykonującemu transport międzynarodowy przysługiwać będzie emerytura „zagraniczna”?

Uzyskanie prawa do emerytury przez kierowców wykonujących transport międzynarodowy zależy od wielu czynników, takich jak miejsce zamieszkania, kraj, w którym osiągane były dochody, czas pracy w poszczególnych krajach, czy też system ubezpieczeń społecznych obowiązujący w tych krajach.

W przypadku Polski, kierowcy wykonujący transport międzynarodowy podlegają ubezpieczeniu społecznemu w Polsce, zgodnie z przepisami dotyczącymi ubezpieczeń społecznych w Unii Europejskiej. Przepisy te zapewniają, że osoby pracujące za granicą podlegają ubezpieczeniu społecznemu tylko w jednym kraju naraz, zwykle w kraju, w którym mają miejsce zamieszkania lub siedzibę swojej firmy.

Jeśli kierowca wykonujący transport międzynarodowy będzie opłacał składki na ubezpieczenie emerytalne i rentowe w Polsce przez cały okres pracy, to przysługuje mu prawo do pobierania emerytury z polskiego systemu emerytalnego, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Wydłużenie czasu jazdy

Przepisy pakietu mobilności również możliwość wydłużenie czasu jazdy po spełnieniu odpowiednich warunków m.in. odpowiednie odbieranie regularnych tygodniowych odpoczynków i możliwość zrobienia 2 skróconych odpoczynków tygodniowych z rzędu. Zasady rekompensowania odpoczynków tygodniowych skróconych się nie zmieniła, ale mamy możliwości zarządzania tym czasem w dużo większym stopniu, ale nie można zapominać iż konieczność udokumentowania odstępstwa jest kluczowa. Można o tym przeczytać w tym artykule

https://ewiexpert.pl/artykuly/wydluzenie-jazdy-i-pracy-na-powrocie-do-domu/

Pakiet Mobilności – temat do łatwych nie należy

Od lutego 2022 r minęło sporo czasu i wydawałoby się, że wszyscy powinni już wszystko wiedzieć. Nic bardziej mylnego.

Temat nadal budzi dużo emocji, wątpliwości i niejasności. O definicjach jakie wprowadził Pakiet Mobilności możesz przeczytać w artykule Co to jest kabotaż, cross trade i przewóz bilateralny w Pakiecie Mobilności? Czy przysługują diety wirtualne?

Chcesz porozmawiać o pakiecie mobilności? Zapisz się na bezpłatną konsultację, oddzwonimy w 15 minut

————————————————————–

Zobacz nagranie webinaru „Pytania i odpowiedzi o Pakiecie Mobilności 2023”: